Firma handlowa przeprowadziła na dzień 30 listopada 2023 r. spis z natury towarów znajdujących się w magazynie. Ustalono, że wystąpiły nadwyżki i niedobory towarów o podobnych parametrach i w podobnych opakowaniach. Komisja inwentaryzacyjna stwierdziła, że różnice inwentaryzacyjne wystąpiły wskutek pomyłki przy przychodach i rozchodach towarów. Czy w takim przypadku można skompensować ze sobą nadwyżki i niedobory inwentaryzacyjne? Jak taką kompensatę rozliczyć w księgach?
Decyzję w sprawie kompensaty nadwyżek i niedoborów inwentaryzacyjnych podejmuje kierownik jednostki. Jeśli podczas jednego spisu z natury ujawniono jednocześnie niedobory i nadwyżki objętych ewidencją ilościowo-wartościową towarów podobnych lub znajdujących się w podobnych opakowaniach, za które materialną odpowiedzialność ponosi ta sama osoba, istnieje duże prawdopodobieństwo, że nastąpiła pomyłka przy ich wydawaniu lub przyjmowaniu. Należy pamiętać, że kompensować ze sobą można jedynie niedobory składników majątku, które zostały przez kierownika jednostki uznane za niezawinione.
Jak wynika z pkt 105 stanowiska KSR w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów (Dz. Urz. Min. Fin. z 2016 r. poz. 55), komisja inwentaryzacyjna, uwzględniając wyjaśnienia osoby odpowiedzialnej, może zaproponować rozliczenie nadwyżki jako kompensaty usprawiedliwionego niedoboru, o ile są spełnione jednocześnie następujące warunki:
a) niedobór i nadwyżka dotyczą podobnych asortymentów zapasów albo znajdują się w podobnych opakowaniach, co pozwala sądzić, że nastąpiła pomyłka przy ich wydawaniu lub przyjmowaniu,
b) niedobór i nadwyżka dotyczą zapasów powierzonych tej samej osobie odpowiedzialnej,
c) niedobór i nadwyżka zapasów zostały stwierdzone podczas tego samego spisu z natury.
Przy określaniu kwoty podlegającej kompensacie stosowana jest zasada mniejszej ilości i niższej ceny. Oznacza to, że wielkość niedoboru albo nadwyżki ustala się, biorąc pod uwagę mniejszą ilość, a do wyceny kompensaty przyjmowana jest cena tego składnika, która jest niższa.
Niedobory oraz nadwyżki składników majątku ujmowane są odpowiednio na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie niedoborów) i 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozliczenie nadwyżek). Pozostałe po skompensowaniu nadwyżek i niedoborów towarów i ustaleniu wielkości ubytków naturalnych różnice rozlicza się w zależności od tego, jaka jest przyczyna ich wystąpienia.
|
Przykład Założenia
Dekretacja
Księgowania  |
||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||
|
||||||||||||
